Berdoa Kepada Simati Yang Berada Di Dalam Kubur

Pengenalan

Fenomena berdoa kepada simati yang berada di dalam kubur bukanlah perkara baru dalam sejarah umat Islam. Ia telah menjadi isu besar sejak berabad lamanya, terutama apabila sebahagian masyarakat mula menjadikan kubur orang soleh atau wali sebagai tempat meminta doa, memohon pertolongan, atau mengharap keberkatan. Ada yang datang dengan penuh keyakinan bahawa penghuni kubur mampu menyampaikan hajat mereka, menyembuhkan penyakit, melapangkan rezeki, atau melindungi daripada bala.

Persoalannya: apakah hukum perbuatan ini menurut Islam? Apakah bezanya berdoa untuk si mati dengan berdoa kepada si mati? Apakah kedudukan syariat dalam soal meminta pertolongan daripada mereka yang telah meninggal dunia? Artikel ini akan menghuraikan persoalan tersebut dengan terperinci berdasarkan al-Quran, Sunnah, dan pandangan ulama Ahl al-Sunnah wa al-Jamā‘ah, dengan fokus khusus pada perbuatan berdoa kepada simati di dalam kubur.

1. Definisi Doa kepada Simati

Sebelum melangkah jauh, perlu kita jelas apakah yang dimaksudkan dengan berdoa kepada simati. Dari segi istilah:

Berdoa untuk si mati ialah memohon kepada Allah agar mengampuni dosa si mati, merahmati, melapangkan kuburnya, atau meninggikan darjatnya. Ini adalah ibadah yang disyariatkan.
Berdoa kepada si mati pula ialah memohon sesuatu daripada si mati, seakan-akan si mati itu berkuasa mendengar, mengetahui, dan memenuhi permintaan tersebut. Contohnya: “Wahai wali fulan, sembuhkanlah aku”, atau “Wahai tok guru, bantulah aku dalam kesusahan.” (Adakah Si Mati Yang Berada Di Dalam Kubur Boleh Memakbulkan Doa?).

Bezanya amat besar: yang pertama adalah ibadah yang sahih, yang kedua adalah syirik kerana doa adalah ibadah khusus hanya kepada Allah.

2. Dalil al-Quran tentang Larangan Berdoa kepada Selain Allah

Al-Quran dengan tegas berulang kali melarang manusia menyeru selain Allah dalam doa. Antaranya:

Surah al-Jin (72:18)
"Dan sesungguhnya masjid-masjid itu adalah untuk Allah, maka janganlah kamu menyembah bersama-sama Allah sesiapa pun."
Ayat ini melarang segala bentuk ibadah kepada selain Allah, termasuk doa.
Surah Fāṭir (35:13-14)
"Dan orang-orang yang kamu seru selain Allah tidak memiliki walau sehelai kulit biji kurma pun. Jika kamu menyeru mereka, mereka tidak mendengar seruanmu; dan kalau mereka mendengar pun, mereka tidak dapat memperkenankannya. Dan pada hari kiamat mereka akan mengingkari perbuatan syirikmu itu."
Ayat ini jelas menegaskan bahawa makhluk yang mati tidak mampu mendengar doa atau memenuhi permintaan.
Surah Ghāfir (40:60)
"Dan Tuhanmu berfirman: Berdoalah kepada-Ku, nescaya Aku perkenankan bagi kamu. Sesungguhnya orang-orang yang menyombongkan diri daripada menyembah-Ku akan masuk neraka Jahannam dalam keadaan hina."
Ayat ini mengaitkan doa dengan ibadah, dan hanya Allah berhak diseru.

3. Hadith Nabi tentang Larangan Berdoa kepada Simati

Banyak hadith Nabi SAW menegaskan larangan menjadikan kubur sebagai tempat meminta doa:

Sabda Nabi SAW:
"Janganlah kamu menjadikan kuburku sebagai tempat perayaan, dan janganlah kamu jadikan rumah kamu seperti kubur. Berselawatlah ke atasku, sesungguhnya selawatmu sampai kepadaku di mana sahaja kamu berada." (Riwayat Abu Daud, Ahmad).
→ Hadith ini menunjukkan bahawa doa kepada Nabi SAW tidak perlu melalui kubur, apatah lagi berdoa kepada baginda untuk memenuhi hajat.
Sabda Nabi SAW:
"Allah melaknat orang-orang Yahudi dan Nasrani kerana mereka menjadikan kubur para nabi mereka sebagai tempat ibadah." (Riwayat Bukhari & Muslim).
→ Ini membuktikan bahawa perbuatan menjadikan kubur sebagai tempat doa dan ibadah adalah dilarang keras.

4. Pandangan Ulama Ahl al-Sunnah

a. Imam al-Tabari

Beliau menegaskan bahawa orang yang berdoa kepada selain Allah, sama ada kepada malaikat, nabi, atau orang soleh yang telah mati, telah melakukan syirik akbar.

b. Ibn Kathir

Dalam tafsirnya, beliau menyatakan bahawa doa adalah ibadah, maka sesiapa yang mengarahkan doa kepada selain Allah, ia telah melakukan syirik yang nyata.

c. Imam al-Nawawi

Walaupun beliau mengiktiraf kelebihan orang soleh, namun beliau menegaskan bahawa yang disyariatkan ialah berdoa untuk mereka, bukan berdoa kepada mereka.

d. Ibn Taymiyyah

Beliau menegaskan: "Barangsiapa berdoa kepada orang mati, atau memohon pertolongan daripada mereka, maka dia telah menjadikan mereka sekutu bagi Allah."

5. Perbezaan Doa untuk Si Mati vs Doa kepada Si Mati

Salah faham yang sering berlaku ialah masyarakat keliru antara doa untuk si mati dan doa kepada si mati.

Doa untuk si mati disyariatkan, bahkan dituntut. Nabi SAW menyuruh umat Islam mendoakan jenazah ketika solat jenazah, serta mendoakan orang yang telah meninggal dunia ketika menziarahi kubur.
Doa kepada si mati pula adalah terlarang kerana ia memindahkan ibadah doa kepada makhluk yang tidak mampu memberi manfaat atau mudarat.

Kesilapan memahami perbezaan ini menyebabkan sesetengah orang beranggapan bahawa memanggil wali di kubur untuk menunaikan hajat adalah sama dengan berdoa untuknya. Hakikatnya, ia dua perkara yang sangat berbeza.

6. Hikmah Larangan Berdoa kepada Simati

Islam bukan sekadar melarang, tetapi larangan itu mempunyai hikmah mendalam:

Menyucikan Tauhid
Larangan ini menjaga kesucian tauhid agar doa hanya ditujukan kepada Allah.
Mengelakkan Syirik
Jika dibiarkan, manusia akan perlahan-lahan menyembah kubur dan bergantung kepada makhluk.
Membezakan Islam daripada Ahlul Kitab
Yahudi dan Nasrani menjadikan kubur nabi mereka sebagai tempat ibadah. Islam melarang umatnya daripada mengikuti jejak tersebut.
Menjaga Aqidah Umat
Apabila umat berdoa hanya kepada Allah, mereka tidak akan terjerumus dalam bergantung kepada selain-Nya.

7. Kesan Akidah Apabila Berdoa kepada Simati

Perbuatan berdoa kepada simati memberi kesan besar terhadap akidah seseorang:

Ia membatalkan tauhid uluhiyyah kerana menyeru selain Allah.
Ia termasuk dalam syirik akbar jika dilakukan dengan keyakinan bahawa si mati mampu memberi manfaat atau mudarat.
Ia menghapuskan pahala amal ibadah kerana syirik adalah dosa yang tidak diampunkan tanpa taubat.

8. Amalan yang Disyariatkan Ketika Ziarah Kubur

Islam tidak melarang menziarahi kubur, malah menganjurkannya untuk mengingatkan mati dan mendoakan si mati. Amalan yang disyariatkan ketika ziarah kubur ialah:

Memberi salam kepada penghuni kubur: "Assalāmu ‘alaikum ahlad-diyār…"
Mendoakan keampunan bagi si mati.
Mengingatkan diri sendiri tentang kematian.

Tidak ada satu pun nas yang membenarkan berdoa kepada penghuni kubur.

9. Jawapan kepada Syubhat

Sebahagian pihak berhujah bahawa meminta pertolongan daripada wali di kubur hanyalah tawassul. Jawapannya:

Tawassul yang sah ialah dengan amal soleh, doa orang hidup, atau menyebut nama Allah dan sifat-Nya.
Tawassul yang batil ialah berdoa kepada orang mati, kerana ia menyeru makhluk secara langsung, bukan menyeru Allah.

10. Kesimpulan

Berdoa kepada simati yang berada di dalam kubur adalah amalan yang bertentangan dengan ajaran Islam. Ia bukan sahaja tidak disyariatkan, malah termasuk dalam perbuatan syirik kerana doa adalah ibadah yang hanya layak ditujukan kepada Allah. Yang dibenarkan ialah berdoa untuk si mati, mendoakan rahmat, keampunan, dan kebaikan bagi mereka.

Larangan ini bukan untuk menyekat kasih sayang kepada orang soleh atau guru yang telah meninggal, tetapi untuk menjaga kesucian tauhid, memelihara umat daripada syirik, dan mengekalkan hubungan rohani manusia hanya kepada Allah yang Maha Hidup dan Maha Berkuasa.

Maka jelaslah bahawa perbuatan datang ke kubur lalu meminta hajat daripada simati adalah kesalahan besar yang boleh menjerumuskan pelakunya ke dalam syirik akbar jika tidak ditinggalkan. Seorang Muslim mesti memahami dengan jelas beza antara doa untuk si mati dan doa kepada si mati, serta sentiasa menjaga tauhidnya dengan hanya berdoa kepada Allah semata-mata.

Search This Blog

Ustaz Roslan MAIK